W czwartek 16 czerwca 2016 r. w naszej bibliotece odbyło się spotkanie z Kazimierzem Jaruszewskim – autorem książkiSławni i mniej znani. Sylwetki wychowanków Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Chojnicach (1815-1919). Książka ukazała się z okazji 200. rocznicy powstania szkoły w ramach serii „Biblioteka Chojnicka”.
Kazimierz Jaruszewski z wykształcenia jest polonistą, ale oprócz językoznawstwa interesuje się szeroko rozumianą historią regionalną. Jest autorem i redaktorem kilku książek i kilkudziesięciu artykułów naukowych. Od wielu lat jest prezesem Chojnickiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz działaczem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Ponadto jest redaktorem naczelnym Zeszytów Chojnickich i Kwartalnika Chojnickiego.

Podczas kameralnego spotkania pani Beata Królicka opowiedziała o technicznych aspektach książki, w której znalazły się informacje o 47 absolwentach Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Chojnicach. Warto zaznaczyć, że ze względu na wysoki poziom nauczania spośród 8 tysięcy uczniów tylko 1356 zdało maturę. Każdy biogram opatrzono tytułem charakteryzującym daną postać oraz w miarę możliwości fotografią. Doskonałym uzupełnieniem tekstu są weduty urokliwych zakątków Chojnic autorstwa Jacka Klajny.

Po krótkim wprowadzeniu głos zabrał Kazimierz Jaruszewski, który w bardzo przystępny sposób przybliżył uczestnikom spotkania dzieje Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Chojnicach i różnorakie aspekty jego funkcjonowania. Opowiedział o 9 absolwentach szkoły wywodzących się z okolic Tucholi. Należą do nich: Jan Stenzel – urodzony w Raciążu ksiądz katolicki, późniejszy katecheta tegoż gimnazjum, działacz narodowy oraz badacz historii Pomorza; Augustyn Rosentreter – pochodzący z Obrowa biskup ordynariusz diecezji chełmińskiej i rzecznik pojednania polsko-niemieckiego; Franciszek Gieszke – urodzony w Bysławiu ksiądz katolicki, publicysta i działacz niepodległościowy; Jan Górecki – urodzony w Bladowie ksiądz katolicki, prześladowany przez władze pruskie za działalność narodową; Romuald Frydrychowicz – urodzony w Tucholi ksiądz katolicki, filomata chojnicki, doktor filozofii, historyk Pomorza, badacz nazewnictwa oraz pedagog w Collegium Marianum w Pelplinie; Jakub Klunder – urodzony w Koślince doktor obojga praw, biskup sufragan diecezji chełmińskiej; Zenon Frydrychowicz – urodzony w Tucholi prawnik, filomata chojnicki, działacz społeczny i religijny, pierwszy polski prezes sądu okręgowego w Bydgoszczy; Leon Janta-Połczyński – ziemianin urodzony w Wysokiej, filomata chojnicki, działacz narodowy, doktor obojga praw, społecznik, publicysta i polityk – Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych oraz senator dwóch kadencji; Stanisław Zakryś – urodzony w Bladowie ksiądz katolicki, dziekan gniewski, działacz społeczny i polityczny.

Po krótkiej dyskusji Kazimierz Jaruszewski zaprosił wszystkich uczestników na tort przygotowany specjalnie na tę okazję.

„…szukać Ciebie trzeba wśród gwiazd…”

W czwartek 9 czerwca 2016 r. odbyła się lekcja historii regionalnej poświęcona absolwentce tucholskiego Liceum Ogólnokształcącego, aktorce Zycie Edycie Połom -Brzozie, ps. Połomska, dwukrotnej laureatce „Złotej Maski”.

Uczennica Liceum Ogólnokształcącego w Tucholi - Oliwia Selka - utworem „Wesoły kapelusz” powitała gości wprowadzając w nastrój spotkania. Rano w kościele pw. Bożego Ciała ks. Kazimierz Giersz odprawił mszę św. w intencji śp. Zyty Połom – Brzozy – swojej koleżanki szkolnej. W imieniu organizatorów uczestników lekcji powitała Maria Ollick, prezes Borowiackiego Towarzystwa Kultury. 

W spotkaniu uczestniczyła rodzina, przyjaciele, absolwenci Liceum Ogólnokształcącego w Tucholi - matura rocznik 51. oraz mieszkańcy Tucholi. Wśród słuchaczy nie zabrakło młodzieży tucholskich szkół.

Pomysłodawczynią spotkania była Maria Ollick, która przygotowała projekt „...Szukać trzeba Ciebie wśród gwiazd...”, do realizacji którego zaprosiła Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Bartłomieja Nowodworskiego w Tucholi i Miejską Biblioteką Publiczną w Tucholi im. Aleksandra Janty-Połczyńskiego. Zadanie finansowo wsparł Powiat Tucholski.

Urszula Piotrowska, dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących poinformowała, że lekcja inauguruje obchody jubileuszu 80 - lecia szkoły, które zakończą się zjazdem absolwentów w lipcu 2017 r. Hanna Szramka, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej nawiązała do tradycji lekcji organizowanych we współpracy biblioteki ze szkołami i Borowiackim Towarzystwem Kultury.

Młodzież „Nowodworka” w prezentacji multimedialnej przedstawiła biografię - życiowe losy i etapy artystycznej drogi aktorki, którą przygotowała pod okiem nauczycielek – Aliny Okonek, Aleksandry Wegner i wicedyrektora Wojciecha Ziółkowskiego. Prezentację ożywiono poezją i prozą Aleksandra Janty – Połczyńskiego, Elżbiety Kotras i Anny Czachorowskiej, wspomnieniami ks. Kazimierza Giersza i Krystyny Godziewskiej – Kielar  współwięźniarki z Potulic. Wystąpili - Alicja Rybak, Oliwia Selka, Anita Szwoch, Damiam Januszewski, Krzysztof Ilnicki, nad dźwiękiem i światłem czuwał  Tomasz Kotowski.

Dokumenty wykorzystane w prezentacji zostały udostępnione  przez rodzinę i przyjaciół. Spotkaniu towarzyszyła wystawa,  która jest eksponowana w bibliotece.

W hołdzie dla aktorki członkowie grupy teatralnej "Masque" Wiktoria Ziółkowska i Michał Kociński przedstawili fragment sztuki inspirowanej „Zemstą” Aleksandra Fredry według scenariusza wicedyrektora Wojciecha Ziółkowskiego.

W imieniu rodziny za wspomnienie Zyty Połom -Brzozy podziękowała kuzynka Wanda Kłosowska z Gdańska. Spotkanie zakończono wspólna fotografią i rozmowach przy kawie.

Zyta Połom-Brzoza, ps. Połomska. Urodziła się w 16.08.1931 r. w Leśnie w Borach Tucholskich. Była młodszą córka Bronisławy z domu Kowalskiej, urodzonej w Kiełpinie pod Tucholą i Józefa Połoma urodzonego w Czersku. Zawsze z wielkim przejęciem opowiadała o swoich rodzinnych stronach. Kochała to miejsce, pomimo, że właśnie tam rozegrała się największa tragedia Jej życia. Tam, w czasie okupacji, pod Czerskiem, Niemcy rozstrzelali Jej ojca. Brata wywieziono na roboty, a Ona sama i Jej matka znalazły się w obozie w Potulicach. Tam je rozdzielono, przenosząc matkę do innego obozu. Wygłodzoną i ciężko chorą udało się wykupić z obozu. Okres obozowy był dla Niej traumatycznym przeżyciem. Jeszcze w latach 80. zawsze w kieszeni miała kawałek chleba z obawy przed głodem.

Po maturze zdanej w tucholskim liceum ukończyła Akademię Ekonomiczną w Poznaniu, ale to teatr stał się prawdziwą miłością Jej życia. Zadebiutowała w 1955 r. na deskach teatru w Zielonej Górze rolą Zofii w sztuce J. Lutowskiego „Ostry dyżur”. Grała z Henrykiem Machalicą, Zdzisławem Wardejnem, Jerzym Kiszkisem, Haliną Winiarską. W tym teatrze spędziła sześć lat wcielając się w rolę Mirry w „Achillesie i pannach”, Ksantypy w „Obronie Ksantypy”, Diany w „Fantazym” czy Kaśki w „Szkole żon”.

W 1962 r. zagościła na dwa sezony w teatrze w Białymstoku, skąd w 1964 r. przeniosła się do Lublina. Tu, w Teatrze im. Juliusza Osterwy, rozpoczął się dla Niej złoty okres. Dwukrotnie otrzymała Złotą Maskę: w 1965 r. oraz w 1971/72 r. za wysokie osiągnięcia artystyczne. Została odznaczona Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Otrzymała Srebrny i Złoty Medal „Zasłużony dla Lubelszczyzny”, nagrodę Wojewody Lubelskiego, nagrodę kulturalną za szczególne osiągnięcia w twórczości artystycznej.

W pamięci widzów zapisały się między innymi takie role, zagrane w lubelskim teatrze, jak: Podstolina w „Zemście”, Pilar w „Komu bije dzwon”, Orgonowa w „Damach i huzarach”, Gertruda w „Hamlecie”, Czepcowa w „Weselu” (reż. I. Gogolewski). Grała w filmach (np. „Pogranicze w ogniu") i sztukach telewizyjnych. Przyjaźniła się z wieloma znamienitymi ludźmi teatru (I. Gogolewski, K. Łaniewska).

Zmarła 9 stycznia 2015 r. Spoczęła na tucholskim cmentarzu. Wróciła w rodzinne strony tak jak chciała.    

Maria Ollick (na podstawie wspomnień Grażyny Jakubeckiej, aktorki Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie)